Les:
Herfstboom schilderen
Groep: 8
1. Onderwijsdoel
Betekenis : De kinderen leren over de schoonheid van de natuur in de herfst.
Vorm:
De kinderen leren groeperingsvormen (compositie) van bomen en struiken in de
ruimte weer te geven door gebruik te maken van overlapping en lijnperspectief.
Tevens leren zij kleuren mengen binnen één kleurfamilie met behulp van de
primaire kleuren.
Materiaal/techniek: Dikke kwast: voor het schilderen van grote oppervlaktes zoals de
achtergrond. Bakje water: voor het uitspoelen van de kwast en het dunner maken
van de verf. Een dunne kwast: voor meer detail in de tekening (nerven
boom en blaadjes van de boom). Wit papier om op te schilderen. Kranten om de
ondergrond schoon te houden. De achterkant van een kwast om de nerven in de
boom te tekenen. De drie primaire kleuren ( rood, geel, blauw) plakkaatverf in
een verfpalet/ eierdoos. 5 kleuren, primaire kleuren en zwart en wit. Stuk
pakpapier om verf op te mengen.
Beschouwing: De kinderen leren bewust kijken naar de samenstelling van herfstkleuren
en naar de manier waarop ruimtelijkheid in een beeld wordt weergegeven. Dit
doen ze door middel van voorbeeld foto’s op het bord en kijken naar de boom op
het schoolplein. Er wordt gefocust op kleurovergangen en vervaging van kleur in
de verte.
Werkwijze: De kinderen leren een lichte opzet maken met verdunde plakkaatverf. Ze
leren kleuren mengen op palet en op papier. De kinderen passen het
lijnperspectief toe wat ze in de vorige les geleerd is.
Onderzoek: De kinderen leren al mengend zoeken naar de juiste kleursamenstellingen.
Ook experimenteren ze met het gebruik van de kwast om de texturen van het
bladerdek weer te geven.
2.Oriëntatie
Introductie: Als introductie op de les vraag ik de leerlingen om in de pauze te kijken
naar de boom op het schoolplein. Ik vraag of ze willen letten op het uiterlijk
van de boom. Ik zeg dat we na de pauze deze informatie nodig hebben (De boom
heeft echt de herfst kleuren). Na de pauze start ik de les. Ik projecteer een
foto van de boom op het digibord. Ik vraag voor ik de boom op het digibord
projecteer:
- -
Wat voor een kleuren heb je gezien bij de boom op het schoolplein?
- -
Hoe ziet de boom er in de zomer uit ?
- -
Hoe ziet de boom er in de winter uit ?
Ik vertel kort hoe het komt dat de boom in
de herfst van kleur gaat veranderen aan de hand van de foto. Ik vertel het
leerdoel van de les.
Leerdoel:
Na deze les kunnen alle leerlingen een herfstboom maken met de familie kleuren.
De tekening moet aan de volgende eisen voldoen.
1)
Vervaging van kleuren in de verte. Meer detail op de voorgrond.
2) Er
moet overlapping in de tekening zitten ( voorwerpen op de voorgrond overlappen
voorwerpen op de achtergrond).
3) Er is gebruik gemaakt van
lijnperspectief ( lijnperspectief hebben de leerlingen al gehad in de
voorgaande les).
4) Je moet gebruik maken van de kleuren
die je hebt, deze mag je mengen om de herfstkleuren te krijgen.
5) Naam op de achterkant van je werk.
Informatie: Ik zet het les doel met de stapjes op het digibord. Daarna vertel ik de
leerlingen dat ze een herfstboom gaan maken. Ik vraag de leerlingen of ze nog
weten welke primaire kleuren er zijn( cyaan, magenta en geel). Ook vraag ik of
ze nog weten hoe je de familie kleuren maakt. Op het bord schrijf ik de kleur
combinaties en welke kleuren je ermee maakt ( rood en geel is oranje etc.).
Instructie Ik vertel welke kleuren verf de kinderen krijgen.
• Eerst schets je met potlood wat je wilt
tekenen. Denk ook om het verdwijnpunt . Daarna ga je heel eenvoudig met een
klein beetje verf mengen op je palet van pakpapier. Daar doe je flink wat water
bij en begint te schetsen (horizon), met wat hele simpele lijnen. Wat niet naar
je zin is doe je gewoon opnieuw terwijl je de oude lijnen laat staan. Een paar
dingen moet je wel in de gaten houden, groot voor klein achter en dichterbij is
ook lager in het vlak! Aan een paar lijnen heb je genoeg. • Dan maak je je
kwast droog en kan het echte schilderen beginnen. Zet er eerst een paar kleuren
lekker dik op. Zorg dat je de kleuren in de eierdoos niet vervuilt, dus als je
net een donkere kleur gebruikt hebt, maak je je kwast eerst schoon. Je kan op
allerlei manieren met je kwast spelen, tamponneren en stempelen, waardoor de
kleuren niet alleen mengen, maar ook nog eens op bladeren van een afstandje
gaan lijken. Let op de eisen voor te tekening die op het bord staan.
Begeleiding:
Voor de les laat ik de groepshoofden de
materialen van de instructietafel halen.
Ik loop rond voor als er vragen zijn. Ik
help de leerlingen herinneren aan de eisen en geef ze eventueel extra
informatie. Terwijl ik rondloop geef ik complimenten over de inhoudscomponenten
( voorgrond/ achtergrond, familie kleuren, mengen, verdwijnpunt etc.). Ik zorg
voor de tijdbewaking en dat iedereen na een minuut of 5 schetsen aan de
tekening begint. Ook geef ik tussendoor aan hoeveel tijd de leerlingen nog
hebben. Leerlingen die angstig zijn om te schilderen help ik door eerst een
kladje te geven waar ze even wat dingen op mogen uitproberen ( mengen kleuren,
gebruik van water). Zijn de leerlingen klaar dan mogen ze hun tekening
controleren op de eisen van de opdracht die op het bord staan en daarna de
tekening ophangen met wasknijpers aan de waslijn.
Afronding: Door in mijn handen te klappen vraag ik de aandacht. Ik vertel hoe we stap
voor stap gaan opruimen. De groepshoofden leveren alles in op de instructie
tafel. De rest van de leerlingen zorgen dat de kranten in de krantenbak komen
en de tafels schoon zijn. Nummer 2 van het groepje spoelt de kwasten uit.
Wanneer alle tafels leeg zijn vertel ik dat de leerlingen eerst in hun
tafelgroepje mogen vertellen over hun tekening. Hierbij moeten ze vertellen wat
hun tekening is op de waslijn. Wat is goed gelukt en wat is minder goed gelukt.
Ieder groepslid krijgt 1,5 minuut om te vertellen daarna geef ik aan dat de
volgende mag. Als iedereen is geweest bespreek ik het nog kort met de
leerlingen.
- Welke
tekening vinden jullie het beste gelukt en waarom. Denk hierbij aan de product
eisen.
- Wie
wil zijn tekening presenteren. Uitleggen wat hij of zij gemaakt heeft en
waarom.
- Ik
vertel tussendoor ook wat ik ervan vind.
- De
mooiste tekening hangen we met de klas op de trotsmuur.
Ik vertel hoe ik vond dat de leerlingen
gewerkt hebben en sluit de les met een compliment voor het harde werken af.
Wanneer de leerlingen naar huis zijn beoordeel ik de tekeningen met een cijfer
aan de hand van de product eisen. 2 punten per product eis te behalen. De
waslijn met tekeningen haal ik af als de tekeningen droog zijn en de tekeningen
hang ik op het prikbord zodat iedereen het werk kan zien die de klas in
loopt.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Bronnen:
Les
opzet: Hu beeldendevorming hubl, geraadpleegd op
15 Oktober 2015.
Jacobse, A., & Onna, J. van. (2013). Laat maar zien (4e druk).(pp.37). Enschede:
Noordhoff .